Gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi

Przez gospodarowanie odpadami rozumiemy zbieranie, przetwarzanie i utylizowanie materiałów odpadowych, które w przypadku niewłaściwego obchodzenia się mogą spowodować poważne szkody dla zdrowia i bezpieczeństwa ludzi oraz środowiska. Jakie wyróżniamy typy odpadów zagrażających ekosystemowi? Dlaczego są one szkodliwe? Na czym polega i jak przebiega zbiórka, transport oraz utylizacja niebezpiecznych odpadów?

Niebezpieczne odpady mogą przybierać postać zarówno ciał stałych, jak i cieczy o różnych właściwościach. Powstają głównie w branży produkcyjnej, chemicznej, w branży farmaceutycznej i medycznej, w przemyśle i nie tylko. Mogą one powodować szkody dla środowiska oraz ludzi w razie nieodpowiedniego przechowywania, transportu, przetwarzania lub utylizacji. Niewłaściwe składowanie lub usuwanie niebezpiecznych odpadów może prowadzić między innymi do zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych i w konsekwencji do poważnego zagrożenia dla ludzi, zwierząt oraz roślin. Aby zaradzić szkodom powodowanym przez odpady niebezpieczne, przedsiębiorców i osoby prywatne obowiązują przepisy prawne, które ściśle regulują praktykę gospodarowania odpadami niebezpiecznymi.

Rodzaje odpadów niebezpiecznych i stopień zagrożenia

Odpady niebezpieczne są klasyfikowane na podstawie ich właściwości biologicznych, chemicznych oraz fizycznych. Należą do nich między innymi materiały toksyczne, zapalne, żrące, radioaktywne, ale nie tylko. Toksyczne odpady mogą – ale nie muszą – zagrażać organizmom żywym nawet w bardzo małych lub śladowych ilościach. Są jednak nimi również wszystkie materiały stanowiące zagrożenie potencjalne.

Wiele z nich to odpady rakotwórcze, które mogą wykazywać działanie kancerogenne dopiero po wielu latach ekspozycji. Inne są mutagenne, czyli mogą powodować poważne dziedziczne genetyczne zmiany u potomstwa narażonych ludzi oraz zwierząt. Negatywne oddziaływanie tych odpadów bardzo często potrafi skazić lokalne środowisko na wiele dziesiątek lat.

Odpady żrące to substancje silnie kwaśne bądź zasadowe. W wyniku reakcji chemicznej niszczą one materiał stały oraz żywą tkankę. Do odpadów łatwopalnych zaliczamy z kolei materiały, które palą się w stosunkowo niskich temperaturach i mogą powodować bezpośrednie zagrożenie pożarowe.

Składowanie i transport odpadów niebezpiecznych

Zbiórka i transport odpadów niebezpiecznych muszą przebiegać w przepisowych, bezpiecznych warunkach. Poszczególne typy odpadów muszą być magazynowane w odpowiednich zbiornikach i pojemnikach, w zależności od ich rodzaju, i składowane w bezpiecznych miejscach, a następnie przewożone odpowiednio przystosowaną flotą samochodową do miejsca utylizacji.

Transport musi być wykonywany odpowiednio oznaczonymi pojazdami, a niebezpieczeństwo wycieku musi być zminimalizowane praktycznie do 0. W tym celu odpady muszę być odpowiednio zapakowane, pojemniki oznaczone. Wszelkie odpady niebezpieczne są dodatkowo obłożone formalnościami, więc ich utylizacja musi przechodzić dokładny proces dokumentacyjny.