Drewno CLT – właściwości i zastosowanie

Drewniane domy przestały być już jedynie wspomnieniem minionych epok. Wraz z rozwojem technologii budownictwa ekologicznego drewno klejone krzyżowo (CLT) staje się coraz poważniejszą konkurencją dla cegły czy betonu. Ten przyjazny dla środowiska materiał pozwala na szybkie wznoszenie nawet wysokich budynków, o dużej wytrzymałości i dobrych parametrach mieszkaniowych. Sprawdź, czym jest drewno CLT i do czego można je wykorzystać.

Czym jest i jak powstaje drewno CLT?

Drewno CLT (ang. Cross Laminated Timber), czyli drewno klejone krzyżowo to materiał budowlany opracowany w 1947 roku, w ramach projektu uniwersyteckiego, przez austriackiego inżyniera Pierre’a Gauthiera. Surowcem do jego produkcji jest drewno certyfikowane PEEC lub FSC. Łączy się je za pomocą kleju pozbawionego formaldehydu – najczęściej melaminowego na bazie żywic (MUF) lub poliuretanowego (PUR).

Drewno klejone krzyżowo powstaje z kilku (zwykle 3, 5 lub 7) warstw listew układanych warstwowo i klejonych naprzemiennie pod kątem 90 stopni, przy użyciu dużego nacisku. Wytworzone w taki sposób wielkoformatowe płyty są następnie poddawane obróbce (m.in. przycinaniu krawędzi, wycinaniu otworów na drzwi i okna). Maksymalne wymiary paneli wynoszą ok. 3-3,5 m szerokości i 14-16,5 m długości.

Technologie oparte na drewnie CLT są wciąż udoskonalane. Obecnie możliwe jest bardzo precyzyjne cięcie tego materiału, co pozwala na jego wszechstronne zastosowanie. Dodatkowo do produkcji CLT, oprócz drewna świerkowego, zaczynają być wykorzystywane także inne rodzaje drewna (np. z tulipanowca), co daje nowe możliwości jego zastosowania w budownictwie.

Drewno klejone krzyżowo a ekologia

Zastanawiasz się, co wspólnego ma drewno CLT z ekologią? Jak się okazuje – sporo. Powrót do budownictwa drewnianego jest jednym ze sposobów walki z postępującą degradacją środowiska. Drewno jest jedynym materiałem naturalnym i odnawialnym stosowanym na szeroką skalę w budownictwie. Produkcja drewna klejonego krzyżowo wiąże się ze znacznie mniejszym zużyciem energii niż np. cementu. Dodatkowo drewno stanowi naturalny magazyn CO2 i nie powoduje wzrostu śladu węglowego.

Produkcja paneli drewnianych nie przyczynia się także do zanieczyszczenia środowiska. Zoptymalizowany proces ich wytwarzania pozwala ograniczyć straty materiału. Powstające odpady drzewne można powtórnie wykorzystać (np. wytworzyć z nich pellet). Dodatkowo drewniane płyty dostarczane są na plac budowy w gotowej postaci, dzięki czemu cały proces budowy jest suchy.

Właściwości drewna CLT

Drewno klejone krzyżowo jest cenione również za swoje właściwości budowlane. Do jego najważniejszych zalet należą:

• szybki montaż i elastyczność konstrukcyjna

Zastosowanie drewna CLT pozwala znacząco skrócić czas budowy. Drewniane budynki mogą powstać już w ciągu kilku dni. Co więcej, precyzyjna obróbka przy pomocy narzędzi CNC pozwala przygotować elementy drewniane pod konkretne zlecenie.
Drewniane wnętrza wyróżniają się wysoką estetyką i przytulnością, dzięki czemu nie jest konieczne poddawanie ich dodatkowym zabiegom wykończeniowym. W miarę potrzeb i upodobań mogą być jednak dowolnie modyfikowane, co pozwala tworzyć wyjątkowe aranżacje.

• większa przestrzeń wewnątrz budynków

Ściany wykonane z drewna klejonego krzyżowo są o ok. 10% cieńsze od standardowych (z cegły). Dzięki temu użytkownicy takich budynków mogą cieszyć się większą przestrzenią wewnętrzną.

• wytrzymałość mechaniczna

Ze względu na krzyżowy sposób klejenia drewno CLT odznacza się wyższą wytrzymałością mechaniczną. Nie jest podatne na pękanie, rozszerzanie i kurczenie się. Drewno klejone krzyżowo zapewnia dużą stabilność wymiarową budynków oraz ich statyczność. Dzięki monolitycznej budowie konstrukcje z drewna CLT są sztywne i stabilne. Mogą wytrzymać trzęsienia ziemi dochodzące nawet do 7,5 stopni w skali Richtera. Trwałość drewnianych elementów wytwarzanych tą metodą jest porównywalna do trwałości elementów betonowych.

• duża odporność ogniowa

Obawiasz się, że drewniane elementy stwarzają duże zagrożenie pożarem? Nic bardziej mylnego. Konstrukcje z drewna CLT charakteryzuje wysoka odporność ogniowa. Ma to związek z procesem spalania drewna od zewnątrz do wewnątrz. W trakcie pożaru zwęglona warstwa ogranicza dopływ tlenu i chroni rdzeń. Dzięki temu proces spalania następuje bardzo wolno.

• optymalna izolacja cieplna

Drewno CLT, dzięki wysokiej pojemności cieplnej i właściwościom termoizolacyjnym, zapewnia optymalne warunki termiczne przez cały rok. Budynki z drewna klejonego krzyżowo nie nagrzewają się szybko w trakcie upałów i nie wychładzają podczas nagłych spadków temperatury. W konstrukcjach drewnianych występuje tzw. efekt przesunięcia fazowego, dzięki czemu zmiany temperatury na zewnątrz oddziałują na zmiany wewnątrz budynków z pewnym opóźnieniem. Drewniane panele są też bardzo szczelne, co ogranicza straty ciepła i umożliwia ich zastosowanie w budownictwie energooszczędnym.

• zdrowe środowisko życia

Drewno klejone krzyżowo ma zdolność regulowania wilgotności wewnątrz budynków. Drewniane ściany pochłaniają nadmiar wilgoci w pomieszczeniach i oddają go na zewnątrz. W sytuacji przeciwnej drewno oddaje wilgoć do wewnątrz. Dzięki temu w drewnianym budynku o każdej porze roku panują optymalne warunki wilgotnościowe i nie ma potrzeby stosowania osuszaczy ani nawilżaczy powietrza. Prawidłowa wilgotność wpływa pozytywnie na samopoczucie i zdrowie mieszkańców. Mieszkanie w budynkach z drewna klejonego krzyżowo może ograniczyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Ze względu na swoją naturalność drewno uznawane jest także za materiał bezpieczny dla alergików.

Zastosowanie drewna CLT w budownictwie

Drewno klejone krzyżowo w ciągu zaledwie kilku dekad znalazło stałe miejsce w budownictwie. Perspektywy jego dalszego zastosowania wydają się jeszcze bardziej obiecujące. Materiał ten sprawdza się przede wszystkim w budownictwie mieszkaniowym. Coraz częściej jest jednak wykorzystywany także w biurowcach, obiektach handlowych i użytkowych oraz zakładach produkcyjnych. Już dziś można tworzyć z drewna klejonego krzyżowo kilkupiętrowe budynki, a rozwój technologii prawdopodobnie w niedalekiej przyszłości pozwoli na szersze zastosowanie tego materiału przy budowie wieżowców.

Panele z drewna klejonego krzyżowo mogą służyć do budowy ścian, sufitów, dachów czy podłóg. Drewno CLT może być również z powodzeniem łączone z drewnem klejonym warstwowo (ang. GLULAM – Glued Laminated Timber). Produkowane jest ono poprzez sklejanie, pod wysokim ciśnieniem, ułożonych na sobie pojedynczych cienkich desek. Drewno tego rodzaju można łatwo formować w łuki. Z drewna klejonego warstwowo powstają różnorodne elementy belkowe (np. belki stropowe, słupy, krokwie). Dzięki połączeniu tych dwóch materiałów możliwe jest budowanie prawie całych budynków z drewna.

Drewno CLT to ekologiczny i nowoczesny materiał budowlany. Niewykluczone więc, że wkrótce drewniane domki ponownie zagoszczą w polskim krajobrazie z korzyścią dla środowiska.

Przeczytaj również: Dom ekologiczny – czym się charakteryzuje (materiały, urządzenia, technologie)