Ekologiczne wakacje w Polsce – jak je spędzić?

Wakacje w stylu eko mają nad tradycyjnymi nie tylko tę przewagę, że stanowią mniejsze obciążenie dla środowiska naturalnego. Często też są tańsze, a w dodatku pozwalają lepiej wypocząć! Pomysłem szczególnie wartym rozważenia są ekowakacje w Polsce. Bo nie trzeba wcale daleko wyjeżdżać, żeby odnaleźć spokój czy odkryć niezwykłe rzeczy. Podróż za granicę oznaczałaby większy ślad węglowy, ale to niejedyny istotny aspekt. Poniżej znajdziesz garść pomysłów na to, jak spędzić ekourlop w kraju.

Jednym z podstawowych założeń ekoturystyki jest wypoczynek w bliskim kontakcie z przyrodą. A Polska pod tym względem ma do zaoferowania wyjątkowo dużo. Morskie wybrzeże, jeziora, rzeki, lasy, góry – i to od surowych, skalistych, po te bardziej miękko zarysowane. Jest z czego wybierać i w każde kolejne wakacje można się udać w zupełnie inne miejsce!

Warto tylko pamiętać, że same „wczasy pod gruszą” na terenie Polski to jeszcze trochę za mało, aby mówić o ekoturystyce. Ważne jest też chociażby to, by wybierać lokalizacje mniej uczęszczane. Oblegane w szczycie sezonu plaże rodzimych kurortów czy zatłoczone szlaki górskie to warunki, w których łatwiej o zanieczyszczenie środowiska np. śmieciami, a zdecydowanie trudniej o relaks. Jeśli koniecznie chcesz się wybrać np. nad Morskie Oko – co zrozumiałe, w końcu jest tam przepięknie! – zrób to raczej poza sezonem.

Ekowakacje w Polsce – nie tylko pod namiotem

Jednym ze sposobów na to, aby poobcować z naturą naprawdę blisko, jest biwakowanie. Byle nie rozbijać obozowiska w miejscach do tego nieprzeznaczonych: to bynajmniej nie jest eko. Jeśli uwielbiasz spać pod namiotem i gotować na ognisku, nie zapomnij też dokładnie ugasić ognia i po sobie posprzątać. Negatywny wpływ człowieka na przyrodę powinien być jak najmniejszy. Dla wielu osób to niestety wciąż nieoczywiste.

A co, jeśli namioty to nie twoja bajka? Wciąż możesz być ekoturystą! Ciągle przybywa w Polsce gospodarstw – nie tylko agroturystycznych – które oferują noclegi w malowniczej okolicy w przyzwoitym, a nawet podwyższonym standardzie. Czasy udawania się za potrzebą do wychodka na zewnątrz budynku bezpowrotnie minęły. Teraz liczyć możesz co najmniej na pokój z łazienką, a często również na internet, saunę czy basen. Oczywiście im większy luksus, tym wyższa cena pobytu, ale ci nierozrzutni też znajdą coś dla siebie w bogatej ofercie rodzinnych pensjonatów, schronisk czy całych domków do wynajęcia większą grupą.

Warto wiedzieć
Coraz więcej pojawia się w naszym kraju ekohoteli i innych turystycznych miejsc, które dbają o środowisko w szczególny sposób. Energię pozyskują chociażby z paneli fotowoltaicznych, wdrażają rozwiązania oszczędzające wodę i ograniczają zużycie plastiku. Chętnie się też tym chwalą, dlatego dobrze jest wypatrywać podobnych informacji podczas poszukiwania wakacyjnych noclegów.

Ekoturystyka dla aktywnych

Boisz się, że spacery i piękne widoki to dla ciebie trochę za mało, żeby się na urlopie nie znudzić? Wybierz się choćby na:

• kurs jogi w plenerze,
• spływ kajakiem, pontonem lub tratwą,
• wysokogórską wspinaczkę,
• kilkudniową wycieczkę na rowerze lub konno,
• grzybobranie,
• przejażdżkę saniami lub bryczką

albo wypożycz SUP-a (ang. stand-up paddle) czy rower wodny. Wszystkie te opcje pozwalają zbliżyć się do natury bez nadmiernego jej obciążania. Nie wyczerpują też oczywiście całej gamy możliwości, jeśli chodzi o aktywny wypoczynek w stylu eko.

Czym oprócz indywidualnych preferencji kierować się przy ich wyborze? Mniej przyjazne środowisku będą na pewno rozrywki generujące hałas i mogące prowadzić do zniszczeń otoczenia. Czyli np. quady, off-road bądź sporty wodne z wykorzystaniem silników spalinowych raczej ekologiczne nie będą, nawet jeśli mają miejsce na łonie przyrody.

Ekologiczne wakacje w Polsce – odkrywaj nowe rzeczy

Nie chcesz się nudzić, ale też nie chcesz się na urlopie fizycznie zmęczyć? Bez obaw, ekoturystyka w Polsce oferuje szeroki wachlarz zajęć również dla tak wymagających osób. Zwłaszcza że pod tym pojęciem kryje się bliski kontakt nie tylko z przyrodą, ale też z lokalną tradycją. Po całym kraju rozsiane są liczne skanseny i centra kulturalne, w których zapoznać się można z regionalnymi zwyczajami, a często także wziąć udział w ciekawych warsztatach. Ich przedmiotem bywa na przykład:

• gotowanie miejscowych przysmaków;
• wypiek chleba;
• obróbka lnu;
• wyrób rękodzieła tradycyjnymi metodami – np. koronczarstwo, szydełkowanie, ceramika;
• nauka rozpoznawania różnych grzybów, ziół albo ptaków.

Warsztaty, degustacje czy oprowadzania coraz częściej organizowane są także w samych gospodarstwach oferujących noclegi. Turystom pokazuje się chociażby, na czym polega produkcja sera, masła czy wina w duchu „slow food”, a więc na małą, nieprzemysłową skalę i w zgodzie z naturą. Takie organiczne wyroby, pozbawione sztucznych polepszaczy i innych zbędnych substancji chemicznych, są nie tylko pełne smaku, ale też zdrowsze od żywności, którą zwykle jemy na co dzień.

Przeczytaj: Żywność ekologiczna – wszystko, co warto wiedzieć

Ekoturystyka w Polsce – wspieraj lokalne społeczności

W opisanych wyżej warsztatach warto wziąć udział, nawet jeśli jest on dodatkowo płatny. Wspierasz w ten sposób lokalną społeczność, co jak najbardziej wpisuje się w ducha ekoturystyki. Podobnie jak zakup wytwarzanych w okolicy produktów spożywczych albo dzieł rzemiosła czy sztuki, które znajdziesz w małych sklepikach, na jarmarkach, odpustach i wiejskich festynach. Wspomniane sery czy wina, ale też miody i przetwory, ceramika i haftowane ubrania, rzeźby ludowych artystów, ręcznie robiona biżuteria, wyplatane koszyki i torby – to zarazem znacznie bardziej oryginalny pomysł na pamiątkę z wakacji czy prezenty dla bliskich osób niż dostępne masowo w kurortach plastikowe wyroby powstałe w Azji.

Wybierając się na ekowakacje w Polsce, stołuj się nie w sieciówkach, ale w małych rodzinnych knajpkach. A jeśli przygotowujesz posiłki samodzielnie, kupuj składniki do nich na lokalnych targach lub od miejscowych rolników. Być może poznasz przy okazji ciekawe zwyczaje, nowe akcenty i słowa, czy nawet dobrego znajomego na długie lata!

Czy wiesz, że…
Za promocję i rozwój ekoturystyki w Polsce odpowiada Europejskie Centrum Rolnictwa Ekologicznego i Turystyki.

Zalety ekowakacji w Polsce

Gdy w 1965 roku meksykański ekolog Nicolas Herzer określał postulaty, jakie powinna spełniać ekoturystyka, obok minimalnego wpływu na środowisko przyrodnicze i maksymalnego poszanowania lokalnej kultury oraz zwiększenia jej przychodów wymienił maksymalną satysfakcję z wypoczynku dla samych turystów. Bo nie o to przecież chodzi, aby na każdym kroku tylko zastanawiać się, czy twój urlop „jest w porządku” ze społecznego i ekologicznego punktu widzenia. Ekowakacje służyć mają wypoczynkowi! I świetnie sobie z realizacją tego zadania radzą.

Omijając najbardziej zatłoczone miejscowości, zwiększasz szanse na regenerację sił w ciszy i spokoju. Nauka potwierdziła też, że obcowanie z przyrodą ładuje akumulatory skuteczniej i szybciej niż np. zwiedzanie dużych miast. Jeśli na stałe mieszkasz w jednym z nich, urlop na prowincji zadziała zbawiennie na twój układ oddechowy i układ nerwowy. Świeże powietrze oczyszcza bowiem nie tylko płuca, ale też lepiej dotlenia umysł, ukojony dodatkowo odgłosami przyrody.

Ekologiczne wakacje w Polsce całą rodziną

„Zielona turystyka”, jak czasem nazywa się ekoturystykę, to doskonały sposób wypoczynku nie tylko dla wielkomiejskich singli, ale też dla rodzin z dziećmi. Te ostatnie mogą się wreszcie wyszaleć, biegając po łące czy lesie, a nie po betonie. Wbrew pozorom na łonie przyrody grozi im też mniej niebezpieczeństw niż na zatłoczonej plaży czy w ruchliwym kurorcie. Trzeba tylko pamiętać o zastosowaniu kremu z filtrem tudzież środka odstraszającego komary i kleszcze, a najmłodszych nie pozostawiać bez opieki.

Ekowakacje mają ponadto dla dzieci, zwłaszcza tych wychowywanych w mieście, wymiar silnie edukacyjny. Co innego jest poczytać o wsi w książce lub posłuchać w szkole, a co innego na własne oczy zobaczyć krowę, kury czy kombajn. Kilkulatki niekoniecznie może docenią uroki krajobrazu, ale za to bogactwo roślin, zwierząt, zapachów i dźwięków, a także smaków zdrowych produktów regionalnych ma spore szanse stać się dobrą alternatywą dla ekranów, w których dzieci spędzają niestety coraz więcej czasu na co dzień.

Ekoturystyka – co jeszcze warto wiedzieć

Ekowczasy to wreszcie świetna okazja, aby wpoić pociechom szacunek do natury i tradycji, dając samemu dobry przykład. I nawet jeśli nie masz dzieci lub spędzasz urlop bez nich, pamiętaj o tym, aby:

• nie śmiecić – a nawet zbierać znalezione w naturze odpady, które szpecą krajobraz;
• jak najmniej przemieszczać się samochodem, który emituje CO2 i spaliny – wybierz raczej zbiorowe środki transportu, np. pociąg;
• nie dokarmiać dzikich zwierząt i nie zakłócać ich spokoju;
• nie zbaczać z wytyczonych szlaków i stosować się do obowiązujących w danym miejscu przepisów – chodzi nie tylko o twoje bezpieczeństwo, ale też o ochronę licznych gatunków roślin i zwierząt oraz formacji geologicznych;
• ograniczyć stosowanie plastiku – podróżuj z wielorazową butelką, bidonem lub termosem, wielorazową słomką i zestawem lekkich sztućców (np. bambusowych), którymi zastąpisz te podawane wciąż często w wielu lokalach gastronomicznych.

Jak twierdzą eksperci, ekoturystyka to przyszłość wypoczynku zarówno na świecie, jak i w Polsce. Jeśli więc nawet jeszcze jej założenia są dla ciebie pewną nowością, warto zacząć się z nimi oswajać już teraz – czerpiąc przy tym z ekowczasów niezaprzeczalne korzyści, które opisaliśmy wyżej.