Jak zbierać grzyby, by nie szkodzić środowisku?

Zbieranie grzybów to ciekawe hobby dla osób w każdym wieku. Dzięki niemu można aktywnie spędzić czas na świeżym powietrzu, odkryć tajemnice lasu, pogłębić swoją spostrzegawczość i wiedzę o grzybach. Zanim jednak wyruszysz na grzybobranie, powinieneś się do niego dobrze przygotować. Podczas zbierania grzybów warto pamiętać o przyrodzie. Sprawdź, jak zbierać grzyby w sposób przyjazny dla środowiska.

Kiedy zaczyna się sezon na grzyby?

Grzybobrania większości osób kojarzą się z jesienią. Rzeczywiście pojawieniu się w lasach grzybów sprzyja wilgotna aura połączona z krótkotrwałymi spadkami temperatury nocą i ciepłymi dniami. Z tego powodu sezon na grzyby zwykle rozpoczyna się na początku września i trwa aż do pierwszych przymrozków. Masowego wysypu grzybów można spodziewać się po upływie 1-5 dni po deszczu. Najwięcej grzybów w lasach można zebrać od września do listopada. Nie znaczy to jednak wcale, że podczas przechadzek po lesie poza sezonem nie da się znaleźć grzybów.

Pierwsze okazy borowików, maślaków i gołąbków w lasach pojawiają się już w połowie maja. Niektóre grzyby (np. boczniaki ostrygowate, płomiennice zimowe) można znaleźć nawet zimą, pod grubą warstwą śniegu. Dla prawdziwego grzybiarza każde wyjście do lasu jest zatem doskonałą okazją do szukania leśnych trofeów.

Jak się przygotować do wyprawy na grzyby?

By wyprawa na grzyby była bezpieczna i komfortowa, warto się do niej odpowiednio przygotować. Najlepiej niezbędny ekwipunek spakować dzień przed wyjściem w teren.

Do zbierania grzybów powinieneś przygotować lekki, duży koszyk wykonany z naturalnego materiału – wikliny czy rattanu. Nie próbuj zbierać grzybów do foliowych torebek. Nie zapewniają one grzybom odpowiedniej wentylacji, przez co mogą doprowadzić do wydzielania przez nie szkodliwych substancji.

Na grzybobranie warto wziąć ze sobą mały nożyk, który przyda się do ścinania lub oczyszczania grzybów. Wybierając się na wyprawę do lasu, nie możesz zapomnieć również o telefonie komórkowym, wodzie/ciepłej herbacie w termosie oraz prowiancie. Zabierz ze sobą także worek na śmieci.

Przygotowując się do grzybobrania, pamiętaj o odpowiednim ubiorze. By zmniejszyć ryzyko skaleczeń i ugryzień owadów czy kleszczy, zadbaj o dokładne osłonięcie nóg i rąk. Do lasu załóż długie spodnie, koszulę z długim rękawem i wysokie obuwie z grubą podeszwą. Jeśli wybierasz się na dłuższą wycieczkę, spakuj także płaszcz przeciwdeszczowy. Przed wyjściem w teren zabezpiecz ciało preparatem odstraszającym kleszcze i owady.

Na grzyby najlepiej wyruszyć już o świcie. O poranku łatwiej dostrzec pokryte rosą grzyby, które odbijają światło. Dodatkowo można wtedy znaleźć najświeższe i najbardziej wartościowe okazy. Jeśli dopiero rozpoczynasz swoją przygodę z grzybami, postaraj się znaleźć towarzysza w postaci bardziej doświadczonego grzybiarza. Zaopatrz się też w atlas grzybów, który ułatwi Ci odróżnienie gatunków jadalnych od trujących. Jeżeli wybierasz się na grzyby sam, koniecznie poinformuj bliską osobę, gdzie będziesz i kiedy wrócisz.

Przeczytaj: Jak ratować pszczoły (i dlaczego warto to robić)

Gdzie szukać grzybów?

Wybór odpowiedniego miejsca zbierania grzybów to podstawa każdego udanego grzybobrania. Przed wyruszeniem na zbiory najlepiej zatem popytać innych zaprzyjaźnionych grzybiarzy, gdzie w okolicy można znaleźć najwięcej grzybów. Zawsze należy jednak pamiętać o przyrodzie. Nie wszędzie zbieranie grzybów jest dozwolone.

Zabronione są grzybobrania na terenie parków narodowych, rezerwatów, upraw leśnych do 4 metrów wysokości, ostoi zwierzyny czy terenów wojskowych. Niekiedy mogą też istnieć czasowe ograniczenia we wstępie do lasu, związane np. z zagrożeniem pożarowym. Przed wyjściem na grzyby powinieneś się więc upewnić, czy dany obszar nie jest objęty żadnym zakazem.

Grzyby znaleźć można zarówno w lasach liściastych, mieszanych, jak i iglastych. Warto wiedzieć, że większość gatunków żyje w ścisłej symbiozie z różnymi leśnymi roślinami. Jeśli zależy Ci na znalezieniu konkretnych gatunków, powinieneś szukać ich w otoczeniu określonych drzew czy krzewów. Borowiki i podgrzybki najszybciej znajdziesz pod sosnami, świerkami i dębami. Po koźlarze warto udać się do lasu brzozowego, natomiast po maślaki – do sosnowego. Niektóre grzyby (np. pieczarki, rydze) można zbierać także na łąkach i w trawiastych zaroślach. Warto więc zawsze bacznie się rozglądać.

Jak prawidłowo zbierać grzyby, by nie szkodzić środowisku?

Grzyby to prawdziwy dar natury. Każdemu grzybiarzowi powinna zatem przyświecać troska o zachowanie piękna lasu i całej przyrody dla kolejnych pokoleń. Zbieranie grzybów nie może nigdy prowadzić do niszczenia grzybni. Jeśli grzybnia zostanie uszkodzona, w kolejnym roku grzyby już nie wyrosną.

Wśród grzybiarzy nie ma zgody co do tego, czy grzyby lepiej wykręcać, czy ścinać tuż przy ziemi. Większe grzyby, o twardym trzonku zwykle można bez problemu wykręcić, z kolei te mniejsze i o miękkich trzonkach z reguły lepiej ścinać. W przypadku obu metod pozyskiwania grzybów ważne jest jednak, by nie uszkodzić grzybni. Miejsce po wyrwanym grzybie należy przykryć ściółką leśną, aby grzybnia nie wyschła.

W czasie grzybobrania powinieneś zbierać tylko te grzyby, co do których masz pewność, że są jadalne. Sięgaj po okazy w pełni dojrzałe i wykształcone, które jesteś w stanie bezbłędnie zidentyfikować. Zrezygnuj natomiast ze zbierania grzybów starych i zwiędniętych – pozostawione w lesie będą źródłem zarodników niezbędnych do rozwoju kolejnych grzybów. Nie zrywaj również grzybów objętych ochroną. Pamiętaj, że grzyby kumulują metale ciężkie i zanieczyszczenia z otoczenia. Z tego powodu unikaj zbierania ich na skraju lasu, zwłaszcza w pobliżu dróg, zakładów przemysłowych czy składowisk odpadów.

Zawsze podchodź z szacunkiem do całej przyrody. Nie niszcz nigdy grzybów niejadalnych, które stanowią ważny element leśnego ekosystemu i mogą być pokarmem dla wielu zwierząt. Jeśli zależy Ci na wspieraniu przyrody, nie zbieraj wszystkich okazów, na jakie trafisz. Dobrą zasadą jest zbierania połowy grzybów znalezionych w danych miejscu – zwiększa to szanse, że w kolejnym roku, za sprawą zarodników, pojawią się nowe grzyby.

O czym jeszcze musi pamiętać każdy ekogrzybiarz podczas wizyty w lesie? Nigdy nie wjeżdżaj na teren lasu samochodem. Jeśli to możliwe, drogę do lasu pokonaj pieszo – w zdrowy i ekologiczny sposób. W trakcie grzybobrania zachowuj ciszę i spokój. Las to mieszkanie wielu dzikich zwierząt – staraj się więc ich nie płoszyć i nie zbliżać się do ich siedlisk.

Szukając grzybów, zwracaj uwagę na okoliczną roślinność. Nie rozkopuj ściółki leśnej, nie depcz roślin, nie łam gałęzi i nie niszcz krzewów. Zadbaj o to, by po Twoim grzybobraniu nie pozostały w lesie żadne odpady. Nie pozostawiaj w lesie resztek pożywienia, które mogą być niebezpieczne dla dzikich zwierząt. Wykorzystaj również grzybobranie do oczyszczania lasu. Jeśli zauważysz pozostawione śmieci, spakuj je do worka i zabierz ze sobą. W przypadku wykrycia nielegalnych składowisk odpadów poinformuj o tym fakcie odpowiednie służby (np. straż leśną).

Grzybobranie to świetna okazja do aktywnego spędzania czasu na łonie natury i poznawania okolicznej przyrody. Warto więc podziwiać nie tylko grzyby. Dzięki temu z pewnością wrócisz z lasu z koszem pełnym grzybów i niezapomnianymi wspomnieniami.

Przeczytaj: Jak dokarmiać ptaki zimą, aby im nie szkodzić