Kubeczek menstruacyjny – zalety, wady i wskazówki dotyczące użytkowania

Kubeczek menstruacyjny to jedno z najbardziej przełomowych rozwiązań technologicznych w historii ludzkości. Bije na głowę klasyczne kobiece środki higieny osobistej, i to pod wieloma względami: ekologicznie, ekonomicznie, zdrowotnie… Czy ma wady? Niewiele. Są to zresztą nie tyle obiektywne minusy, ile pewne niedogodności, których w dużej mierze da się uniknąć, dysponując odpowiednią wiedzą. Poznaj więc kluczowe informacje na temat kubeczków menstruacyjnych, czytając niniejszy artykuł!

Co to jest kubeczek menstruacyjny i do czego służy

Kubeczek menstruacyjny – zwany też niekiedy kielichem lub miseczką menstruacyjną – to niewielki, umieszczany w pochwie pojemnik, w którym gromadzi się krew miesiączkowa. Wykonany jest z wytrzymałego, elastycznego materiału, takiego jak:

• silikon medyczny;
• naturalny kauczuk;
• tworzywo plastyczne TPE.

Kubeczek menstruacyjny stanowi atrakcyjną alternatywę dla używanych powszechnie podpasek i tamponów. Przekonuje się do niego coraz więcej kobiet. Dlaczego? Argumenty znajdziesz poniżej.

Kubeczek menstruacyjny jako rozwiązanie przyjazne dla środowiska

W ciągu całego życia przeciętna kobieta zużywa 8-17 tys. jednorazowych tamponów lub podpasek. A każdy wyrzucony tampon rozkłada się przez kilkadziesiąt lat. Zawierającej dodatkowo plastik podpasce zajmuje to aż kilka stuleci. Przemnóż to sobie teraz przez liczbę miesiączkujących kobiet na całym świecie – nie tylko obecnie, ale też w minionych dekadach. Ilość generowanych w ten sposób odpadów może przyprawić o zawrót głowy. Śmieci te zaś nie tylko szpecą krajobraz, ale też przyczyniają się do śmierci wielu dzikich zwierząt, które np. potrafią się nimi np. zadławić.

Co więcej, uprawa bawełny, z której wytwarzane są jednorazowe podpaski i tampony, odbywa się przy zastosowaniu szkodliwych nawozów i chemicznych środków ochrony roślin (m.in. pestycydów i preparatów chwastobójczych). Te szkodliwe substancje przenikają do gleby i wody, zaburzając równowagę ekosystemów.

Kubeczek menstruacyjny w znacznym stopniu eliminuje wymienione wyżej problemy. Nie dość, że produkuje się go w bardziej zrównoważony sposób, to jeszcze znika kwestia powiększania co miesiąc wciąż rosnącej ilości odpadów. Kubeczek menstruacyjny jest bowiem przedmiotem wielokrotnego użytku, który wymienia się na nowy dopiero po 5 czy nawet 10 latach stosowania! Po wyrzuceniu zaś można go w 100 proc. przetopić i pozyskany tak surowiec wykorzystać powtórnie.

Przeczytaj: Ekologiczna menstruacja – przyjazna dla środowiska i zdrowia

Kubeczek menstruacyjny jako rozwiązanie przyjazne dla zdrowia

Ci, dla których argumenty ekologiczne to za mało, być może dadzą się przekonać do kubeczków menstruacyjnych argumentami zdrowotnymi. A ich też jest sporo. Po pierwsze, wspomniane nawozy i pestycydy wykorzystywane przy uprawie bawełny przenikają nie tylko do środowiska, ale też do wnętrza rośliny, z której włókien następnie wytwarza się jednorazowe tampony i podpaski – czyli produkty mające bliski kontakt z bardzo wrażliwymi częściami ciała!

Warto w tym miejscu nadmienić, że błona śluzowa pochwy jest równie chłonna co śluzówka oka i wszelkie obecne w tamponach i podpaskach substancje z łatwością przedostają się przez nią głębiej do organizmu. Oprócz chemicznych środków ochrony roślin są to zaś różnego rodzaju kleje, preparaty zapachowe czy polepszające chłonność, a także chlorowe wybielacze nadające bawełnie sterylny wygląd. Zwiększają one ryzyko pojawienia się podrażnień, odczynów alergicznych i stanów zapalnych, a także rozwoju nowotworów, mogą też przyczyniać się do bezpłodności.

Materiały, z których wytwarza się kubeczki menstruacyjne, są natomiast całkowicie obojętne dla zdrowia, a same kubeczki – łatwe do utrzymania w higienicznej czystości (p. niżej). W przeciwieństwie do podpasek i tamponów nie wchłaniają one krwi, śluzu ani innych wydzielin ciała, lecz jedynie je gromadzą, dzięki czemu użytkowniczki kielichów menstruacyjnych nie narażają się na sprzyjające infekcjom i podrażnieniom przesuszenie pochwy.

Kubeczek menstruacyjny jako rozwiązanie wygodne i przyjazne dla twojego portfela

A jakby tego wszystkiego było mało – kubeczek menstruacyjny to wielka oszczędność. Jego cena (wynosząca zależnie od producenta od kilkudziesięciu do stu kilkudziesięciu złotych) istotnie przewyższa koszt zakupu opakowania podpasek czy tamponów. Nie wolno jednak zapomnieć, że wydatek ten ponosi się tylko raz na kilka lat, a cała inwestycja zwraca się już po mniej więcej 10 miesiącach. Później użytkowniczka kubeczka po prostu nie musi „płacić za okres”.

Wisienką na torcie, jeśli chodzi o zalety kubeczka menstruacyjnego, jest olbrzymia wygoda. Prawidłowo założony staje się niewyczuwalny, a przylegając do ścianek pochwy, nie przepuszcza krwi miesięcznej nawet podczas uprawiania sportu (redakcja portalu eko360.pl zna dziewczyny, które z powodzeniem stosowały kubeczek nawet na treningach akrobatyki!).

Dzięki kubeczkowi znika kwestia przykrego zapachu, jaki może towarzyszyć używaniu podpasek, znika też problem dotyczący tego, co zrobić ze sznureczkiem od tamponu przy oddawaniu moczu – lub śpiąc z partnerem w seksownej koszulce nocnej (bądź nago ;)). Wiele użytkowniczek przyznaje, że dzięki kubeczkowi mogą na długo zapomnieć, że mają okres. Bo należy wiedzieć, że o ile kubeczek trzeba regularnie opróżniać, o tyle można to robić znacznie rzadziej, niż zmienia się tampony albo podpaski – nawet co 8-12 godzin!

Jak dobrać kubeczek menstruacyjny

Aby jednak kubeczek nie przeciekał i zapewniał opisywany wyżej komfort, musi być dobrze dobrany i założony. Zarówno zaś dobór, jak i aplikacja kubeczka menstruacyjnego potrafią sprawiać niestety pewne trudności, co niektóre kobiety zaliczają do jego wad. Zdecydowanie warto jednak poświęcić chwilę na zapoznanie się ze wskazówkami dotyczącymi obu tych zagadnień, tak aby zminimalizować ryzyko wystąpienia ewentualnych niedogodności i móc w pełni cieszyć się tym zdrowym, wygodnym i ekologicznym rozwiązaniem.

Kubeczki występują w kilku rozmiarach. Mniejsze przeznaczone są dla kobiet poniżej 25. roku życia i tych, które nie rodziły. Poród siłami natury trwale poszerza nieco drogi rodne, dlatego panie, które go przeszły, powinny zdecydować się na większy kubeczek. Niektórzy zalecają uwzględniać przy wyborze kubeczka także obfitość krwawienia, ale mniejszy, za to częściej opróżniany, prawdopodobnie okaże się lepszą opcją niż większy i sprawiający przez to kłopot przy umieszczaniu w pochwie.

Do wyboru mamy nie tylko różne rozmiary, ale też różne stopnie twardości kubeczków. Te miękkie łatwiej się aplikuje, wywierają też one mniejszy ucisk na ścianki pochwy i sąsiadujące z nią narządy. Z tego względu są polecane zwłaszcza dla pań wyjątkowo wrażliwych, cierpiących na schorzenia układu moczowego lub dolnego odcinka układu pokarmowego, noszących spiralę antykoncepcyjną oraz mających problemy z motoryką. Twardsze kubeczki to natomiast opcja dla kobiet uprawiających sporty, zwłaszcza te wzmacniające mięśnie dna miednicy, jak pilates, pole dancing, jazda konna czy joga.

Pod uwagę należy wziąć także indywidualną budowę anatomiczną przyszłej użytkowniczki kubeczka. Kobieta z tyłozgięciem macicy będzie potrzebować go w innym rozmiarze, z kolei nisko położona szyjka macicy wymagać może kubeczka o krótszej długości (przy czym też jego „ogonek” da się swobodnie przyciąć, gdyby wystawał na zewnątrz ciała). Nie zniechęcaj się, jeśli twój pierwszy kubeczek nie sprosta twoim wymaganiom. Nawet jeśli wydasz te kilkadziesiąt złotych na kolejny, o lepszych dla ciebie parametrach, w dłuższej perspektywie i tak się to opłaci!

Warto wiedzieć
Istnieją również małe miękkie kubeczki przeznaczone specjalnie dla nastolatek, a nawet kubeczki menstruacyjne skonstruowane tak, by dało się je stosować podczas seksu (one jednak z kolei nie sprawdzą się zbyt dobrze przy uprawianiu sportów).

W aptekach, drogeriach i supermarketach możesz spotkać kubeczki wielu firm. Podobnie w internecie – w tym jednak przypadku należy zachować czujność. Kubeczek menstruacyjny z fabryki mało znanego, np. azjatyckiego producenta może być bardziej atrakcyjny cenowo, ale mniej bezpieczny dla twojego zdrowia. Kupując wyrób renomowanej firmy, zyskujesz natomiast pewność, że powstał on w bezpiecznych warunkach, z certyfikowanych materiałów.

Uwaga
Czasami ginekolog potrafi zdecydować o tym, że dana kobieta nie powinna używać kubeczka menstruacyjnego. Dzieje się tak np. po przebytym przez nią wstrząsie toksycznym albo podczas kuracji lekami o miejscowym działaniu. W takiej sytuacji można stosować na szczęście jeszcze choćby ekologiczne podpaski wielorazowe czy majtki menstruacyjne.

Jak założyć kubeczek menstruacyjny

Przed pierwszym użyciem kubeczek należy wysterylizować, gotując go w wodzie przez 5-8 minut. Mając czyste ręce, trzeba ścisnąć ścianki kubeczka tak, aby jego krawędź utworzyła kształt litery C albo litery S, ewentualnie trójkąt (w tym ostatnim przypadku ściankę wciska się do środka, to tzw. technika „punch down”). Wszystko po to, by zmieścił się w pochwie. Wsuwa się go tam brzegiem do góry podobnie jak tampon, przy czym kubeczek nie musi się znaleźć równie głęboko – jego „ogonek” powinien dać się wyczuć palcami, ale nie wystawać na zewnątrz ciała.

W pochwie kubeczek powróci do pierwotnego kształtu, wytwarzając podciśnienie, dzięki któremu się zassie i nie będzie samoistnie przemieszczał. Dla pewności, czy kubeczek prawidłowo przylgnął do ścianek pochwy, można spróbować go delikatnie okręcić lub pociągnąć przy użyciu „ogonka”.

Rady dla początkujących

Aplikacja kubeczka menstruacyjnego może zrazu sprawiać pewne problemy. Po kilku pierwszych założeniach dochodzi się jednak do wprawy i większość użytkowniczek nie wyobraża już sobie zamiany go na nic innego! Dla ułatwienia warto zastosować się do poniższych wskazówek:

• kubeczek wkładaj na stojąco – unosząc jedną nogę i opierając ją na czymś – albo siedząc na sedesie;
• nie spiesz się i postaraj zrelaksować – wkładanie kubeczka bywa z początku stresujące, ale napięte w związku z tym mięśnie dodatkowo utrudniają zadanie i wydłużają czas aplikacji;
• pierwsze próby założenia kubeczka przeprowadź jeszcze przed okresem – możesz zwilżyć wtedy jego brzegi wodą lub bazującym na wodzie lubrykantem (możesz to robić także w trakcie miesiączki, ale krew zwykle zmniejsza tarcie w wystarczający sposób);
• początkowo stosuj jednocześnie kubeczek i podpaskę – przede wszystkim dla spokoju psychicznego, ale również dlatego, że czasem zanim mięśnie pochwy przyzwyczają się do kubeczka, może dochodzić do przecieków.

Jeśli dopiero zaczynasz „przygodę z kubeczkiem menstruacyjnym”, opróżniaj go też tak często, jak często zmieniałabyś podpaskę czy tampon. Dzięki temu zorientujesz się, po jakim czasie kubeczek się zapełnia w kolejnych dniach okresu, a więc również jak często docelowo trzeba go będzie opróżniać.

Jak wyjąć kubeczek menstruacyjny

Przed wyjęciem kubeczka należy dokładnie umyć ręce. Aby zredukować stopień jego zassania, można lekko ścisnąć go u podstawy lub poruszać nim na boki, chwyciwszy „ogonek”. Kubeczek następnie wystarczy po prostu wyciągnąć z pochwy, a jego zawartość wylać do sedesu lub do umywalki. Przed ponownym włożeniem kubeczek trzeba umyć wodą z mydłem albo co najmniej porządnie wypłukać pod bieżącą wodą. „W polowych warunkach” dopuszczalne jest też przetarcie go nawilżaną chusteczką do higieny intymnej. Opróżnianie kubeczka w toalecie publicznej niestety bywa problematyczne – ale to praktycznie jedyna jego poważna wada!

Uwaga
Wylewana z kubeczka menstruacyjnego krew może początkowo stanowić nieprzyjemny widok lub „dziwnie” pachnieć. Wrażenie to wynika przede wszystkim z braku przyzwyczajenia, jeśli wcześniej używało się wchłaniających wszystko podpasek lub tamponów. Możliwość stałej obserwacji krwi miesięcznej pozwala natomiast w porę dostrzec wszelkie pojawiające się ewentualnie nieprawidłowości, które należy zgłosić lekarzowi.

Jeśli nie zamierzasz zakładać kubeczka z powrotem, np. po zakończeniu okresu, umyj go, a następnie wygotuj we wrzątku jak przed pierwszym użyciem. Gdy wyschnie, przechowuj go w przewiewnym bawełnianym bądź lnianym woreczku (często jest dołączony do kubeczka w czasie zakupu). Istnieją też kubeczki kompaktowe, które da się złożyć na płasko i umieścić w niewielkim pudełku przypominającym opakowanie na błyszczyk. Zajmuje ono mało miejsca i jest bardzo dyskretne, niektórzy twierdzą jednak, że brak dostępu powietrza może skracać żywotność kubeczka.