Podpaski wielorazowe – jak ich używać?

Podpaski wielokrotnego użytku są znane ludzkości znacznie dłużej niż te jednorazowe. Choć zostały przez nie tymczasowo wyparte, teraz świętują wielki powrót do łask. A że powracają w całej gamie rozmiarów, wzorów, kolorów i nowoczesnych materiałów do wyboru, przestają się kojarzyć jako relikt słusznie minionej przeszłości. Owszem, podpaski wielorazowe wymagają nieco więcej zachodu niż jednorazówki, ale są tego warte: przyjazne dla zdrowia, środowiska i twojego portfela.

Podpaski wielorazowe – czy to się opłaca

Nie ma co ukrywać, podpaski wielokrotnego użytku są droższe od swoich jednorazowych odpowiedniczek. Ceny najtańszych zaczynają się w okolicach kilkunastu złotych za sztukę, podczas gdy 8-10 jednorazówek to koszt rzędu kilku złotych. Ale podpaski wielorazowe są – no właśnie – wielorazowe. Co oznacza, że płacisz raz, a używasz nawet przez 5-6 lat, czyli z finansowego punktu widzenia inwestycja ma sens. A przecież są jeszcze inne plusy.

Podpaski wielorazowe = mniejsze obciążenie dla środowiska

Wyliczono, że przeciętna kobieta zużywa przez całe życie 8-17 tys. jednorazowych podpasek lub tamponów. Przemnóż to sobie teraz przez liczbę kobiet na ziemi w ostatnich kilkudziesięciu latach (odkąd wynaleziono jednorazówki), a… rozboli cię głowa. Wszystkie te produkty higieny osobistej kończą jako śmieci. Pół biedy z tamponami, bo te rozkładają się około pół wieku. Ale podpaskom z uwagi na użyty w nich plastik zajmuje to nawet dwa-trzy stulecia! Większość podpasek wielorazowych także ma elementy wykonane z tworzyw sztucznych, jednak wybierając je zamiast jednorazówek, istotnie ograniczasz ilość produkowanych odpadów.

Co więcej, każda zwykła podpaska podczas rozkładu uwalnia do gleby i wody wszystkie chemiczne substancje, jakimi ją nasączono. A mowa tutaj choćby o chlorze wykorzystanym do wybielania, środkach zwiększających chłonność, sztucznych aromatach czy klejach. W podpaskach wielokrotnego użytku nie znajdziesz tych rzeczy, nawet jeśli więc trafiają do śmieci, nie stanowią aż takiego zagrożenia dla środowiska.

Podpaski wielokrotnego użytku są zdrowsze

Z tego samego względu są też bezpieczniejsze dla zdrowia niż zwykłe podpaski. Pomyśl tylko: przez wiele godzin dziennie mają kontakt z najbardziej wrażliwymi rejonami ciała. A błona śluzowa pochwy jest nie mniej chłonna niż śluzówka oka, co oznacza, że cała gama związków chemicznych ze środków higieny osobistej jest w stanie przeniknąć przez nią do organizmu. Zwiększając ryzyko wystąpienia stanów zapalnych, podrażnień, alergii, jak również rozwoju bezpłodności czy raka.

Producenci klasycznych podpasek nie mają niestety obowiązku informować na opakowaniach o tym, czym dokładnie są one nasączone. A nawet gdyby nie było w nich szkodliwej chemii, to pozostaje jeszcze przecież kwestia plastiku. Nowoczesne, superchłonne podpaski wyposażone są najczęściej w polietylenową lub polipropylenową siateczkę, która nie tylko rozkłada się setki lat, ale też niezbyt dobrze przepuszcza powietrze. Co z kolei sprzyja odparzeniom i namnażaniu się bakterii odpowiedzialnych za infekcje intymne i przykry zapach.

Z czego zrobione są podpaski wielokrotnego użytku

Podpaski wielorazowe również mogą posiadać warstwę ze sztucznych włókien, zdecydowanie bardziej pozwalają jednak skórze „oddychać”. Jeśli chodzi o budowę, dzielą się z reguły na dwa rodzaje:

• podpaski AIO (ang. all in one, czyli „wszystko w jednym”), w których warstwa nieprzepuszczalna i wkład chłonny są zszyte razem – czasem mają dodatkowe miejsce na tzw. booster pozwalający zwiększyć chłonność;
• podpaski składające się z bazy, w której umieszcza się wymienialne wkłady chłonne.

Jeśli zaś chodzi o materiał wykonania, opcji jest o wiele więcej:

• PUL – paroprzepuszczalna dzianina sztuczna (zwykle poliester laminowany poliuretanem), która nie przemaka, ale pozwala na pewną cyrkulację powietrza, stosowana na zewnątrz podpaski, po stronie mającej kontakt z bielizną;
• len, bawełna, bambus – naturalne tkaniny wyściełające podpaskę od wewnątrz, czyli tam, gdzie ma ona kontakt ze skórą. Po zewnętrznej stronie również można je spotkać, choć rzadziej, w podpaskach przeznaczonych dla kobiet w połogu lub pełniących funkcję wkładek higienicznych;
• mikropolar, coolmax, welur – sztuczne tkaniny stosowane od wewnątrz.

Wybór konkretnego materiału w dużej mierze zależy od indywidualnych preferencji. Tkaniny naturalne są nieco bardziej miękkie, a przez to przyjemniejsze dla skóry, z kolei tkaniny sztuczne zwiększają uczucie suchości i łatwiej je uprać.

Zawsze warto natomiast zwracać uwagę na certyfikaty. Takie jak np. Oeko-TexStandard, który zapewnia, że w danej tkaninie nie ma szkodliwych ani choćby tylko potencjalnie szkodliwych substancji. Istnieje też cały szereg certyfikatów przyznawanych naturalnym tkaninom organicznym (np. GOTS, Ecocert, Ecolabel). Świadczą one o tym, że plantacja lnu czy bawełny, z której pochodzą dane włókna, wolna była od sztucznych nawozów, pestycydów i innych szkodliwych substancji potrafiących przeniknąć do wnętrza rośliny, a stamtąd do skóry. Na etapie zaś uprawy i później, podczas rozkładu śmieci – do gleby i wody. Podpaski wielorazowe z organicznej bawełny czy lnu są więc przyjazne dla środowiska również z tego powodu!

Uwaga
Chcesz być jeszcze bardziej eko? Poszukaj podpasek wykonanych w Polsce. Te importowane muszą pokonać wiele kilometrów, zostawiając większy ślad węglowy i tym samym bardziej przyczyniając się do ocieplenia klimatu.

Przeczytaj: Majtki menstruacyjne – wygodne i ekologiczne

Jak wybrać podpaski wielorazowe

Wybierając podpaski wielokrotnego użytku, należy uwzględnić oczywiście nie tylko certyfikaty, ale też choćby przeznaczenie podpasek. Np. te do stosowania w nocy czy przy obfitszym krwawieniu powinny być większe i bardziej chłonne. Podpaski wielorazowe w najmniejszych rozmiarach natomiast przydadzą się nie tylko pod koniec okresu, ale też z powodzeniem zastąpią wkładki higieniczne. Jak już wspomniano, do wykorzystania w połogu lepsze będą podpaski z tkanin wyłącznie naturalnych. Są delikatniejsze i zapewniają lepszą cyrkulację powietrza. Materiały syntetyczne z kolei łatwiej się pierze, więc jeśli nie ma konkretnych przeciwskazań, możesz w tej kwestii kierować się wyłącznie własnym upodobaniem. Tak samo jak w kwestii wzorów i kolorów, których w przypadku podpasek wielorazowych jest naprawdę mnóstwo. Pod tym względem warto tylko pamiętać, że na podpaskach ciemniejszych i bardziej wzorzystych mniej będzie widać krew i ewentualne przebarwienia, co dla komfortu psychicznego wielu kobiet również potrafi mieć znaczenie.

Podpaska wielorazowa czy kubeczek menstruacyjny?
Niektóre panie nie lubią albo nie mogą stosować tamponów ani kubeczków menstruacyjnych. W ich przypadku podpaski wielorazowe są jednym z najlepszych rozwiązań. Mają nad kubeczkami też tę przewagę, że ich stosowanie od początku jest bardzo łatwe, podczas gdy nauka poprawnego zakładania kubeczka może zająć nieco czasu i nie zawsze jest komfortowa.

Ile trzeba mieć wielorazowych podpasek

Podpaski wielokrotnego użytku należy zmieniać tak samo często jak te jednorazowe, co oznacza, że będzie konieczne zaopatrzenie się w większą liczbę sztuk. Ile konkretnie? Zależy to od kilku czynników, takich jak:

• obfitość krwawienia i czas trwania miesiączki u danej osoby;
• to, jak często zamierzasz prać podpaski;
• to, czy zamierzasz stosować wyłącznie podpaski, czy traktujesz je tylko jako uzupełnienie innych metod (np. kubeczka menstruacyjnego).

Szacuje się, że na dobę powinno wystarczyć przeciętnie 4-5 podpasek na dzień oraz jedna na noc. Przy założeniu, że będziesz robić pranie co 2 dni, zaopatrz się więc w pakiet 8-12 podpasek – i specjalny woreczek z nieprzemakalnej tkaniny, do przechowywania tych zużytych.

Oczywiście nie musisz kupować wszystkich naraz. Nie jest to nawet wskazane, jeśli dopiero rozpoczynasz przygodę z wielorazowymi podpaskami. Na start warto nabyć 2-3 podpaski różniące się właściwościami (np. rozmiarem, chłonnością czy materiałem wykonania) i sprawdzić, co ci najbardziej odpowiada, a dopiero na tej podstawie dokonać dalszych zakupów. Rozłożenie ich w czasie będzie przy okazji łagodniejsze dla twojego portfela.

Jak używać wielorazowych podpasek

Podpaskę wielorazową przed pierwszym użyciem należy wyprać. Kiedy wyschnie, można ją założyć, niemal dokładnie tak samo jak tradycyjną podpaskę. Zasadnicza różnica polega na tym, że skrzydełek takiej podpaski się nie przykleja do bielizny, tylko spina ze sobą zatrzaskiem. Trzeba też zwracać uwagę na to, którą stroną podpaska ma kontakt z bielizną. Ta strona najczęściej jest specjalnie oznaczona, np. metką, nie powinno to więc stanowić większego problemu.

Choć podpaski wielokrotnego użytku wydają się grubsze niż zwykłe, prawie się ich nie czuje, nie odznaczają się też bardziej pod ubraniem. Gdy nadchodzi moment wymiany podpaski, tę zużytą można wrzucić do specjalnego woreczka (p. wyżej), jeśli nie masz zamiaru robić od razu prania.

Jak prać podpaski wielorazowe

Podpaski z tkanin naturalnych zaraz po użyciu – a w ostateczności przed praniem właściwym – warto namoczyć w zimnej wodzie (ciepła utrwala plamy!). Jeśli nie chcesz tego robić ręcznie, w umywalce bądź misce, możesz wrzucić podpaski do pralki na samo płukanie. Welur, mikropolar czy coolmax z reguły łatwiej się pierze, więc w ich przypadku ten krok często można pominąć. Dla pewności, że zabrudzenia zejdą, można punktowo je zaprać przy użyciu mydła marsylskiego lub galasowego.

Pranie właściwe powinno odbywać się w temperaturze od 40 do 60 stopni Celsjusza. Jeśli pierzesz podpaski w niższej temperaturze, możesz dodatkowo użyć specjalnego odkażacza bądź olejku z drzewka herbacianego, który ma właściwości antyseptyczne. Środek piorący – płyn albo proszek – nie ma większego znaczenia. Ważne tylko, by nie stosować orzechów piorących ani płynów zmiękczających, bo wpływają ujemnie na chłonność podpasek. Tych ostatnich nie należy też suszyć w suszarce automatycznej ani na grzejniku, nie wolno ich ponadto prasować. Najlepiej pozostawić je do wyschnięcia jak bieliznę – na suszarce rozkładanej lub sznurku. Przy czym jeśli suszysz podpaski wielorazowe na słońcu, pamiętaj, by rozłożyć je materiałem chłonnym ku górze.

Przeczytaj również: Ekologiczna menstruacja – przyjazna dla środowiska i zdrowia