Zero waste – co to oznacza w praktyce

Wyobraź sobie świat, w którym w ogóle nie produkuje się odpadów, a każdy zużyty produkt jest ponownie wykorzystywany. Czysta fantazja ekologów? Nic bardziej mylnego. Idea zero waste zyskuje coraz większą popularność. Niektórzy uważają ją za odpowiedź na wyzwania współczesności, inni za swoisty powrót do korzeni i życia w harmonii z naturą. Jedno pozostaje bez wątpliwości – życie zgodnie z filozofią zero waste to realny sposób na ochronę Ziemi przed zniszczeniem. Sprawdź, jak wdrożyć zasady zero waste do swojego życia.

Czym jest zero waste?

Prekursorem idei zero waste (bez śmieci, bez marnowania) był amerykański chemik Paul Palmer, który w latach 70. XX wieku po raz pierwszy użył tego terminu. Początkowo zero waste ograniczało się do projektowania produktów. Miały być one tworzone w taki sposób, by nadawały się do wielokrotnego użytku. Z czasem idea zero waste ewoluowała i zyskała znacznie szerszy wymiar. Wraz z pojawieniem się na rynku książki Bei Johnson „Zero Waste Home” koncepcja życia bez śmieci przestała być tylko abstrakcyjnym pojęciem, ale stała się propozycją dla każdego.

Cel zero waste jest prosty: należy żyć w taki sposób, by nie produkować odpadów. Idea zero waste opiera się na kompleksowych działaniach mających zapewnić ochronę wszystkim zasobom i umożliwić ich ponowne wykorzystanie.

Czym dzisiaj jest zero waste? Stylem życia? Modnym hasłem? Zero waste to coś więcej niż przejaw przelotnej mody na bycie eko. To wyraz troski o środowisko i realny wkład w jego ochronę.

Realizacja zasad zero waste jest możliwa poprzez odpowiedzialną produkcję i konsumpcję, ponowne wykorzystanie i odzyskiwanie wszystkich produktów. Dąży się do tworzenia gospodarki zamkniętej, w której odrzucane produkty są powtórnie wykorzystywane. Filozofia zero waste przenika do wszystkich sfer życia i opiera się na współpracy producentów, handlowców i konsumentów. Zakłada odrzucenie konsumpcjonizmu na rzecz minimalizmu i zwrócenie się ku ekologicznym praktykom.

Zero waste vs less waste

Jeśli jesteś dopiero na początku swojej przygody z zero waste, z pewnością obawiasz się, czy sprostasz rygorystycznym zasadom. Nawet najbardziej szlachetna idea traci bowiem cały swój sens, jeśli nie można wprowadzić jej do życia. Realizowanie filozofii zero waste często okazuje się trudne. Wymaga zmiany własnych nawyków, szukania zupełnie nowych możliwości i rozwiązań. Nie zawsze da się od razu całkowicie zmienić swój styl życia. Aby uniknąć rozczarowań, warto zacząć od stopniowego ograniczenia ilości odpadów w myśl koncepcji less waste. Nie każdy może od razu wyeliminować odpady ze swojego gospodarstwa domowego, ale z pewnością każdy może produkować mniej śmieci. Aby realizować ideę less waste, wystarczą drobne zmiany w codziennym życiu: zakupach, gotowaniu, sprzątaniu, pielęgnacji, wypoczynku. Równie dobrze można wprowadzić je w niewielkiej wiosce, jak i w kilkumilionowym mieście.

Przeczytaj: Less waste dla początkujących – praktyczne porady

Zasady zero waste (6R) – co oznaczają?

Filozofia zero waste opiera się na 6 podstawowych zasadach (6R):

Odmawiaj (refuse)

Walka ze szkodliwymi dla środowiska odpadami zaczyna się już w momencie zakupów. Tylko od Ciebie zależy, ile śmieci przyniesiesz do domu z codziennych zakupów. Jeśli chcesz ograniczyć ilość odpadów, naucz się odmawiać i reaguj od razu. Nie zastanawiaj się, co zrobisz z plastikowymi torebkami po powrocie do domu, ale powiedz stanowcze „nie”, gdy sprzedawca Ci je proponuje.

Ograniczaj (reduce)

Filozofia zero waste zakłada minimalistyczne podejście do życia. Aby zmniejszyć ilość odpadów, trzeba najpierw ograniczyć zakup i zużycie surowców. Każdy zakup powinien być starannie przemyślany. Należy kupować tylko niezbędne produkty, które można używać przez długie lata.

Wykorzystuj ponownie (reuse)

Kolejne zasada zero waste to ponowne wykorzystywanie zasobów. Zniszczone przedmioty, opakowania, stare ubrania – wszystko to nie musi trafić na śmietnik. Wiele zużytych przedmiotów może znaleźć zupełnie nowe zastosowanie w gospodarstwie domowym. Fantazyjne ozdoby, modne ubrania, meble – wystarczy trochę kreatywności, by stworzyć prawdziwe cuda z rzeczy, które wydawały się już bezużyteczne.

Naprawiaj (repair)

Zanim wyrzucisz zepsute sprzęty i akcesoria, zastanów się, czy na pewno nie możesz ich naprawić. Z wielu przedmiotów, po niewielkiej naprawie, można jeszcze korzystać przez długie lata. Zamiast więc kupować nowy komputer, przedłuż życie temu, który już stoi w Twoim domu.

Recyklinguj (recycle)

Recykling to jeden z najprostszych sposobów na ograniczenie ilości odpadów. Dzięki niemu rzeczy lądujące w koszu mogą być ponownie przetworzone i wykorzystane do produkcji nowych towarów. Podczas zakupów zwracaj więc baczną uwagę, czy na produktach, które wkładasz do koszyka, widnieje symbol recyklingu (zielone strzałki tworzące trójkąt). Zawsze starannie segreguj odpady, dzieląc je na kategorie: szkło, metal i tworzywa sztuczne, papier, bioodpady i odpady zmieszane.

Kompostuj (rot)

Wiele kuchennych odpadków ulega naturalnemu rozkładowi i może powrócić do środowiska naturalnego w bezpiecznej formie. Posiadanie własnego kompostownika w ogrodzie pozwala nie tylko żyć zgodnie z ideą zero waste, ale również pozyskać naturalny nawóz do roślin.

Przeczytaj: 5 sposobów na ekologiczne zakupy

Jak wcielić zasady zero waste w życie?

Życie w myśl zasad zero waste nie musi wiązać się z przeprowadzką do otoczonej chaszczami odludnej wioski i jedzeniem wyłącznie zbiorów z własnego pola. Najlepiej zacząć od najprostszych zmian, a dopiero na końcu wprowadzać te najbardziej wymagające.

Wybierasz się na zakupy? Zanim udasz się do sklepu, przygotuj sobie dokładną listę potrzebnych produktów. Nie kupuj na zapas towarów, które łatwo ulegają zepsuciu – dzięki temu unikniesz marnowania żywności. Postaraj się ograniczyć zakup artykułów w opakowaniach na rzecz tych na wagę. Na zakupy zawsze zabieraj materiałową torbę i wielorazowe opakowania na pieczywo, owoce i warzywa. Gdy kupujesz ubrania, urządzenia domowe, meble, zwracaj uwagę na ich jakość – wybieraj takie, które będą Ci służyć przez wiele lat. W domu, w pracy czy podróży korzystaj z wielorazowych akcesoriów (ręczników, sztućców, kubków, pojemników na żywność, artykułów higienicznych).

Staraj się czynić maksymalny pożytek z wszystkich produktów – przyrządzaj smaczne potrawy z kuchennych resztek i przygotowuj naturalne kosmetyki oraz środki do sprzątania z artykułów spożywczych. Nie przyczyniaj się do wytwarzania niepotrzebnych śmieci – rezygnuj z drukowania potwierdzeń płatności, a zamiast z drukowanego biletu korzystaj z elektronicznego.

Świetnym sposobem na wcielenie w życie idei zero waste jest dzielnie się zasobami. Jeśli w Twojej szafie zalegają niepotrzebne ubrania, oddaj je potrzebującym lub wystaw na sprzedaż. Korzystaj także z rzeczy bezużytecznych dla innych – kupuj w second handach i umawiaj się na wymianę ubrań.

Rocznie przeciętny Polak produkuje ponad 300 kg śmieci. Również od Twoich decyzji zależy, jak będzie wyglądać Ziemia za kilkadziesiąt lat. Podejmij wyzwanie i postaraj się każdego dnia ograniczyć ilość odpadów w Twoim otoczeniu. Nawet nie zauważysz, jak szybko zero waste stanie się Twoim sposobem na życie.

Przeczytaj również: Ekologiczny styl życia, czyli jaki?