Ekologiczna wyprawka dla noworodka

Czy życie w duchu less waste (albo nawet zero waste!) po przyjściu dziecka na świat jest nadal możliwe? Nowo narodzony człowiek potrzebuje przecież tylu rzeczy, dotychczas nieobecnych w rzeczywistości jego rodziców… To prawda – nie jest jednak prawdą, że potrzebuje ich aż tak dużo, jak przekonują nas producenci i sprzedawcy tych przedmiotów. Co ważne, ekologiczna wyprawka dla noworodka oznacza nie tylko mniej odpadów, ale też przede wszystkim bezpieczeństwo i zdrowie malucha. Przeczytaj, jak ją skompletować.

Pieluszki wielorazowe

W pierwszych tygodniach życia dziecku trzeba zapewnić właściwie tylko pokarm i bliskość. To najważniejsze – cała reszta jest tylko dodatkiem. Przy czym istnieje co najmniej jeden taki dodatek, bez którego baaardzo trudno się obejść. Chodzi oczywiście o pieluszki. Warto postawić na te wielorazowe, i to nie tylko dlatego, że są o wiele bardziej ekologicznym rozwiązaniem niż jednorazówki.

Jasne, pielucha jednorazowa rozkłada się nawet 500-600 lat, podczas gdy wielorazowej zabiera to istotnie mniej czasu. No i nawet gdy już staje się śmieciem, to tylko jednym – zamiast kilkuset jednorazowych. Nie da się zaprzeczyć, że ma to znaczenie. Warto natomiast pamiętać również, że jednorazówki wykonane są głównie z tworzyw sztucznych, przez co zwiększają ryzyko wystąpienia odparzeń (i przegrzania chłopięcych jąderek). Wykorzystane do ich produkcji wybielacze, substancje zapachowe i absorbenty wilgoci to z kolei źródło związków chemicznych mogących wywoływać podrażnienia i reakcje alergiczne, a w dłuższej perspektywie także wpływać na płodność i zapadalność na nowotwory.

Uwaga
Dziecko nosi pieluszki praktycznie 24 godziny na dobę, przez co najmniej 1,5 roku, średnio zaś przez 2 lata. To aż 13-18 tysięcy godzin bliskiej styczności ze skórą, najdelikatniejszą przecież właśnie w początkowym okresie życia. Wybierz więc mądrze materiał, z którego pieluszki te są zrobione.

Pieluchy wielorazowe szyje się zwykle z bawełny, bambusa, lnu bądź konopi, ewentualnie z delikatnej wełny. Są chłonne, trwałe, estetyczne i znacznie wygodniejsze w użyciu niż tetra sprzed dziesięcioleci. Zamiast stosowanej niegdyś ceraty w roli „otulacza” występuje zaś obecnie specjalnie zaprojektowana tkanina PUL, która nie przepuszcza wilgoci na zewnątrz, ale jednocześnie pozwala skórze oddychać. Wielorazowe pieluszki są zatem przewiewne i przyjemne w dotyku.

Są też istotnie droższe od swych jednorazowych odpowiedniczek – ale tylko pozornie. Na zestaw wielorazówek rzeczywiście trzeba wydać przeciętnie od 1000 do 2000 zł. Koszt jednej pieluchy jednorazowej wynosi około 80 gr. Z tym że jeśli dziecko zużywa przez 2 lata mniej więcej 5000 takich pieluch, to ich łączny koszt opiewa ostatecznie na 4000 zł, czyli 2-4 razy więcej niż w przypadku pieluch wielorazowych. Które z powodzeniem da się stosować także przy kolejnym dziecku (a w awaryjnych sytuacjach wykorzystywać jako np. kocyk, ręcznik albo śliniak).

Przeczytaj: Pieluchy wielorazowe – co trzeba o nich wiedzieć

Ekologiczne pieluszki jednorazowe

Jeśli mimo wszystko perspektywa prania i suszenia pieluch cię mocno zniechęca, rozważ ekologiczne jednorazówki, produkowane z bawełny, kukurydzy albo bambusa. Włókna zwykle pozyskuje się w drodze organicznych upraw (co potwierdzają stosowne certyfikaty), bez użycia sztucznych nawozów czy pestycydów, które mogłyby przenikać do wnętrza roślin. Szkodliwe substancje – w postaci barwników czy wybielaczy – wyeliminowane są także na dalszych etapach produkcji pieluch, dzięki czemu te ostatnie rzadziej podrażniają czy uczulają. Ekologiczne pieluszki jednorazowe często są też biodegradowalne. Świetnie sprawdzą się poza tym też chociażby w podróży, nawet gdy na co dzień używasz tych wielorazowych.

Nawilżane chusteczki

Równie wygodne mogą się wtedy okazać nawilżane chusteczki, przydatne nie tylko podczas przewijania, ale także wtedy, gdy dziecku ubrudzą się rączki lub buzia. Jednak już w domowym zaciszu chusteczki z powodzeniem zastąpić da się zwilżonym ręcznikiem czy wielorazową pieluszką. Tak naprawdę również na spacer można zabrać taką pieluszkę bądź ręcznik, a w razie potrzeby zmoczyć je wodą z butelki, następnie zaś włożyć zużytą myjkę do nieprzemakalnego woreczka z tkaniny PUL (p. wyżej) i wrzucić do prania po powrocie do domu.

Warto wiedzieć
Oprócz przyjaznych środowisku chusteczek i pieluszek na rynku dostępne są też ekologiczne wkładki laktacyjne: biodegradowalne jednorazowe oraz wielorazowe, uszyte z biobawełny lub delikatnej wełny i tkaniny PUL.

Jeśli to dla ciebie za dużo zachodu i wolisz używać nawilżanych chusteczek jednorazowych, podobnie jak w przypadku pieluch postaw na te ekologiczne. A więc wyprodukowane z organicznych włókien, biodegradowalne i nasączone płynem o możliwie prostym składzie. Bo warto w tym miejscu nadmienić, że większość dostępnych w drogeriach nawilżanych chusteczek zawiera sporo aromatów i konserwantów potrafiących podrażniać lub uczulać wrażliwą skórę niemowlaka.

Naturalne kosmetyki dla niemowląt

To samo zresztą dotyczy wielu kosmetyków przeznaczonych – teoretycznie – dla niemowląt. Wytwórcy szamponów, balsamów, kremów, oliwek czy mydeł przekonują, że wszystkie te produkty są niezbędne już od pierwszych dni życia. Tymczasem najmłodsze maluchy wystarczy kąpać w samej wodzie. Dodać do niej można niekiedy kilka kropli olejku migdałowego, a gdy dziecko ma wyjątkowo suchą skórę – odrobinę krochmalu, siemienia lnianego lub płatków owsianych. Domowymi sposobami da się też zastąpić inne specyfiki:

• zamiast maści na odparzenia wypróbuj naturalny olej kokosowy, migdałowy albo jojoba;
• w roli balsamu czy oliwki do ciała sprawdzi się olej rzepakowy bądź oliwa z oliwek;
• zasypką może być mąka ziemniaczana;
• własnej roboty preparat na ciemieniuchę to z kolei mieszanka sody oczyszczonej i wody (w proporcjach 1:3).

Jeśli natomiast w pielęgnacji noworodka wolisz gotowe kosmetyki, unikaj tych zawierających alkohol, parabeny i substancje zapachowe (oznaczane hasłem „parfum”). Im krótsza lista składników, tym lepiej. Zbyt długi nie powinien być też termin przydatności – oznacza to bowiem najpewniej obecność silnych konserwantów.

Przeczytaj: Naturalne kosmetyki dla niemowląt

Ekologiczne ubranka dla niemowląt

Niemowlęta rosną w tak szybkim tempie, że z jednej strony co chwila potrzebują nowych ubrań, a z drugiej – ubrania te nie mają kiedy de facto ulec poważniejszym zniszczeniom. Z tego też względu powszechnie stosowaną (i bardzo eko!) praktyką jest ubieranie maluchów w odzież z drugiej ręki. Zwłaszcza że jest im doprawdy wszystko jedno, czy mają na sobie fikuśny fatałaszek z najnowszej kolekcji znanego projektanta, czy śpioszki po starszym kuzynie.

Oprócz argumentów ekologicznych i ekonomicznych istotne tutaj jest także to, że z wypranych już kilka lub nawet kilkanaście razy ubranek wypłukane zostały znajdujące się w nich ewentualnie szkodliwe substancje. Mogą się one przedostawać do włókien na wielu etapach: od uprawy bawełny przy użyciu pestycydów i sztucznych nawozów, przez jej wybielanie i następnie barwienie, po oprysk gotowych elementów garderoby preparatami zapobiegającymi pleśnieniu w transporcie.

Jeśli nie możesz pozyskać używanych ubranek dziecięcych od krewnych bądź znajomych, zajrzyj do second handu lub na internetowe forum dla młodych rodziców. A jeśli i to nie wchodzi w grę, kupując nowe ciuszki, zwróć uwagę na materiał ich wykonania. Najlepiej, by była to dobrej jakości organiczna bawełna, ewentualnie delikatna wełna z merynosa, z certyfikatem Oeko-Tex Standard 100. Potwierdza on, że stężenie potencjalnie groźnych substancji w danym produkcie jest zbyt niskie, by zagrażało małym dzieciom.

Przeczytaj także: Ekologiczna moda – zajrzyj do swojej szafy i zacznij działać!

Ekologiczne akcesoria dla niemowląt: chusta, pościel, kocyk

Podobnymi względami warto się kierować, wyposażając ekologiczną wyprawkę dla noworodka w przedmioty takie jak pościel, kocyk czy chusta do noszenia dziecka. Ta ostatnia może nie wydawać się konieczna, ma jednak na tyle dużo zalet, że warto się w nią zaopatrzyć. Płynące z chustonoszenia korzyści to m.in.:

• zapewnienie dziecku bezpiecznej, fizjologicznej pozycji (niwelującej ryzyko rozwoju dysplazji stawów biodrowych) przy jednoczesnym uwolnieniu rąk rodzica i umożliwieniu mu poruszania się;
• delikatny masaż brzuszka niemowlęcia, przez co jest ono mniej narażone na występowanie kolek;
• ograniczenie nadmiaru bodźców docierających do malucha;
• zapewnienie mu bliskości w stopniu pozwalającym na wykształcenie się bezpiecznego modelu przywiązania;
• zapobieganie depresji poporodowej i łagodzenie jej objawów u matki.

Nic dziwnego, że do chust – tkanych, elastycznych, kółkowych – przekonuje się w ostatnich latach coraz więcej młodych rodziców, którzy wykorzystują je na spacerach, do przemieszczania się z niemowlakiem, kojenia go i usypiania.

Łóżeczko i wózek

Nawet wśród najzagorzalszych zwolenników chust trudno znaleźć takich, którzy całkowicie zrezygnowaliby z łóżeczka i wózka – a czasem też z nosidełka czy przewijaka. W przypadku tych przedmiotów najbardziej ekologicznym (i przy okazji ekonomicznym) rozwiązaniem zdaje się pozyskanie ich z drugiej ręki.

Ekologiczne akcesoria dla niemowląt: butelki i smoczki

Ważnym elementem ekologicznej wyprawki dla noworodka – zwłaszcza takiego, który z różnych względów nie jest karmiony piersią – są butelki i smoczki. Butelka powinna być zrobiona ze szkła borokrzemowego. Dlaczego? Z plastiku, szczególnie po podgrzaniu, do wody czy mleka uwalniać się mogą rozmaite niepożądane substancje, a także mikroplastik. „Zwykłe” szkło natomiast jest mniej odporne zarówno na uderzenia, jak i na gwałtowne zmiany temperatury, towarzyszące np. wyparzaniu. Szkło borokrzemowe cechuje się zaś trwałością i chemiczną obojętnością, czyli ani nie wydziela toksyn, ani nie pochłania zapachów, ani nie wpływa na smak czy zapach napoju. Nadaje się za to do recyklingu – aczkolwiek nie wolno umieszczać go w zielonym pojemniku na szkło opakowaniowe. Wykonane z niego przedmioty należy oddać do PSZOK-u.

Uwaga
Warto się zaopatrzyć nie tylko w butelki ze szkła borokrzemowego, ale też w wykonane z niego pojemniki, w których można mrozić i przechowywać mleko (jak również inne pokarmy).

Ekologiczny smoczek z kolei (czy ten wieńczący butelkę, czy ten funkcjonujący „luzem”) wykonany może być w 100 proc. z naturalnego kauczuku, a w razie alergii maluszka na lateks – z silikonu, który w pełni poddaje się recyklingowi. Nie zaszkodzi poszukać smoczka opatrzonego certyfikatem zapewniającym o tym, że nie ma w nim bisfenolu-A, siarki, żywic ftalowych czy innych szkodliwych związków, a ewentualne barwniki to naturalne mineralne pigmenty. Smoczek powinien być ponadto skonstruowany tak, aby ułatwić zachowanie higieny i bezpieczeństwa (a więc np. odlany w całości wraz z uchwytem, jako jeden element).

Pamiętaj!

Nie musisz wydawać majątku na zakup wyprawki dla noworodka, tak by znalazło się w niej wszystko, co sugerują poradniki czy internetowe fora. Często coś, co wydaje się na ich podstawie niezbędne, bywa potem zupełnie nieużywane. Nasi rodzice i dziadkowie radzili sobie bez większości przedmiotów opatrywanych obecnie hasłem „musisz to mieć!”. Warto natomiast dokonywać świadomych wyborów, tak by zadbać o zdrowie maluszka – i o jego przyszłość, a więc też o środowisko, w jakim przyjdzie mu żyć. Najważniejsze zaś, by zapewnić dziecku bliskość i emocjonalne wsparcie, dzięki czemu w przyszłości będzie sobie ono po prostu lepiej radzić.