Ekologiczne zamienniki przedmiotów codziennego użytku

Szczoteczka do zębów, sztućce, torba na zakupy – każdego dnia korzystamy z różnorodnych przedmiotów. Wiele z nich szybko trafia do kosza, a później zatruwa środowisko jeszcze przez dziesiątki lub setki lat. Twoje gospodarstwo domowe nie musi jednak przyczyniać się do degradacji otoczenia. Aby uniknąć produkowania kolejnych śmieci, warto wykorzystywać ekologiczne zamienniki przedmiotów codziennego użytku. Dzięki nim ekologia zagości w każdym zakątku Twojego domu – od kuchni, przez łazienkę, aż po sypialnię. Sprawdź, jakich ekorzeczy możesz używać na co dzień i po czym je rozpoznasz.

Czym są ekologiczne przedmioty codziennego użytku?

Projektowanie i produkcja ekorzeczy są ściśle związane z filozofią zero waste. Ekoprzemioty codziennego użytku mają pomóc w ograniczeniu ilości odpadów wytwarzanych w gospodarstwach domowych. Dzięki nim nie trzeba rezygnować z codziennych udogodnień, by nie szkodzić środowisku.

Podstawowym wymaganiem, jakie stawia się ekologicznym produktom, jest możliwość ich wielokrotnego wykorzystania. Ekoprzedmioty – w przeciwieństwie do jednorazowych akcesoriów – mogą służyć Ci przez lata.

Kolejną ważną cechą ekorzeczy jest ich bezpieczeństwo dla środowiska. Do ich produkcji nie wykorzystuje się szkodliwych materiałów. Ekorzeczy wytwarza się głównie z naturalnych surowców, które nadają się do kompostowania lub recyklingu. Należą do nich m.in.: bambus, bawełna organiczna, juta, konopie, biopolimery.

Produkcja ekoprzedmiotów opiera się na zasadzie zrównoważonego rozwoju – rezygnuje się więc z surowców, których pozyskanie wiąże się z naruszeniem ekosystemów i poważnymi szkodami dla środowiska.

Wiesz już, czym wyróżniają się ekologiczne przedmioty codziennego użytku, ale w jaki sposób możesz rozpoznać je podczas zakupów? W przypadku ekologicznej żywności sprawa jest dosyć prosta – można łatwo ją odnaleźć dzięki specjalnemu logo (tzw. eurolistkowi). Identyfikacja ekorzeczy bywa jednak nieco bardziej problematyczna. Do oznaczania tego typu produktów stosowane są różnorodne znaki o zasięgu międzynarodowym, europejskim lub krajowym.

W Polsce oficjalnym symbolem ekologicznych wyrobów jest Znak Ekologiczny EKO przyznawany przez Polskie Centrum Badań i Certyfikacji produktom przyjaznym dla środowiska, które spełniają określone standardy. Oznaczenie to mogą otrzymać m.in. kosmetyki czy zabawki.

Producenci kosmetyków posługują się znakiem królika (potwierdzającym, że produkt nie był testowany na zwierzętach) oraz określeniem „przyjazny dla ozonu”/„ozon friendly” (poświadczającym, że produkt nie zawiera freonów niszczących warstwę ozonową). Kosmetyki i środki czystości przyjazne dla środowiska często posiadają certyfikat ICEA (Włoskiego Instytut ds. Certyfikacji Etyki Środowiskowej).

Ekologiczne meble i inne produkty przemysłu drzewnego oznaczane są znakiem ekologicznym FSC – potwierdzającym, że drewno użyte do produkcji pozyskane zostało bez szkody dla środowiska i gospodarki leśnej.

Ekologicznym tekstyliom nadawane są certyfikaty Oeko-Tex Standard 100 lub Global Organic Textiles Standard (GOTS).

Niestety zdarza się, że producenci wykorzystują oznaczenia łudząco podobne do ekologicznych lub reklamują swój produkt jako eko – w przypadku wątpliwości zawsze warto zatem sprawdzić skład produktu.

Ekorzeczy w kuchni

Kuchnia to miejsce, w którym każdego dnia toczy się walka z odpadami. Po codziennych zakupach zostają plastikowe torebki i opakowania. Po spotkaniu ze znajomymi do kosza trafiają jednorazowe talerzyki i sztućce. Zapasy żywności przechowywane są w plastikowych pudełkach. A gdyby tak spróbować na dobre pozbyć się z kuchni plastiku, korzystając z naturalnych i przyjaznych dla środowiska akcesoriów?

• Ekologiczne sztućce

Po letnim przyjęciu czy pikniku zwykle pozostaje Ci stos brudnych naczyń lub cała masa śmieci? Jest na to sposób. Do serwowania gościom przekąsek możesz wykorzystać ekologiczne sztućce i naczynia. Akcesoria tego typu produkowane są z surowców jadalnych takich jak otręby pszenne i kukurydziane, trzcina cukrowa lub biopolimery pochodzące ze skrobi. Sztućce z otrąb ulegają rozkładowi w ciągu miesiąca, czyli znacznie szybciej niż papierowe (6 miesięcy) czy plastikowe (nawet 500 lat). Używane do ich wytwarzania surowce roślinne są odnawialne i łatwo dostępne – ich stosowanie nie pociąga za sobą negatywnych konsekwencji dla środowiska. Nie musisz obawiać się, jeśli nie masz ochoty schrupać swoich naczyń zaraz po posiłku – możesz umieścić je w przydomowym kompostowniku.

Jeżeli szukasz akcesoriów, które posłużą Ci nie tylko w czasie spotkań ze znajomymi, możesz zakupić sztućce i naczynia bambusowe. Są one nie tylko naturalne i antybakteryjne, ale również odporne na uszkodzenia i trwałe. Ze względu na estetyczny wygląd świetnie prezentują się w każdej kuchni.

• Ekologiczne słomki

Jeszcze niedawno były znakiem błogiego relaksu, dziś są raczej symbolem pogłębiających się problemów planety. Plastikowe słomki być może nie są produktem, który w największym stopniu przyczynia się do zanieczyszczenia oceanów, ale ich przykład najlepiej pokazuje, że nawet małe zmiany w codziennych wyborach mogą mieć olbrzymie znaczenie dla środowiska. Jeśli nie wyobrażasz sobie letnich drinków bez słomki, sięgnij po akcesoria wielorazowe. Słomki bambusowe, metalowe lub słomiane możesz wykorzystywać wielokrotnie, a po zużyciu przeznaczyć do recyklingu lub kompostowania.

• Ekologiczne butelki, bidony i kubki

Jednorazowe butelki i kubki, które natychmiast po wypiciu napoju trafią do kosza, to już przeżytek. Warto zastąpić je wielorazowymi akcesoriami wykonanymi ze szkła, tritanu lub trzciny cukrowej, które można użytkować przez długi czas, a później w całości poddać recyklingowi. Jeśli jesteś wielbicielem kawy, powinieneś zaopatrzyć się również w wielorazowy biodegradowalny kubek wykonany np. z włókien bambusa lub łusek ryżowych.

• Ekologiczne opakowania na żywność

Nie musisz przynosić z zakupów kilkunastu reklamówek i foliowych opakowań. Oprócz wielorazowej bawełnianej torby na zakupy zabieraj bawełniane i lniane woreczki, w które zapakujesz owoce, warzywa czy pieczywo. Przydadzą Ci się także już po powrocie ze sklepu – szczelnie zamknięte w woreczkach pieczywo dłużej zachowa świeżość i chrupkość.

Niezjedzonego obiadu nie musisz pakować w plastikowy pojemnik, a kanapek wrzucać do jednorazowych foliowych torebek. Świetnym zamiennikiem dla foli aluminiowej czy plastikowych opakowań są woskowijki, które można wykorzystać do owijania żywności i przykrywania naczyń z posiłkami. Woskowijki wytwarza się z bawełny, wosku pszczelego, oleju jojoba i żywicy sosnowej. Po użyciu woskowijki wystarczy umyć w zimnej lub letniej wodzie i wysuszyć, a później można z nich korzystać ponownie.

Postaraj się nie produkować dodatkowych odpadów podczas segregacji swoich śmieci. Ekologiczne biodegradowalne worki na śmieci (np. wyprodukowane z polimerów skrobi) możesz umieścić w kompostowniku wraz z ich zawartością.

• Ekologiczne myjki do naczyń i ściereczki

Z brudnymi naczyniami i blatami również poradzisz sobie w zgodzie z duchem zero waste. Zamiast tradycyjnej gąbki wybierz konopną myjkę do naczyń. Można użytkować ją nawet kilka miesięcy, czyli znacznie dłużej niż standardową, a po zużyciu wyrzucić razem z bioodpadami. W Twojej kuchni nie może też zabraknąć ekologicznych ściereczek wielokrotnego użytku wykonanych z bawełny organicznej i celulozy.

Ekorzeczy w łazience

Łazienka to szczególne pomieszczenie w domu, w którym z reguły znajduje się najwięcej sztucznych i szkodliwych chemicznych środków. Kosmetyki, środki czystości, artykuły higieniczne i pielęgnacyjne – wszystkie te produkty mają swoje ekologiczne zamienniki.

• Ekologiczna szczoteczka do zębów

Standardowa plastikowa szczoteczka do zębów powinna być wymieniana co 3 miesiące. W ciągu roku do Twojego kosza trafią więc przynajmniej 4, a w ciągu 15 lat wyrzucisz ich już 60. Każda z tych szczoteczek będzie rozkładać się przez kilkaset lat, uwalniając do środowiska szkodliwy mikroplastik. Te odpady możesz całkowicie wyeliminować, jeśli wymienisz plastikową szczoteczkę na bambusową. Bambus jest w pełni naturalnym materiałem, który rozkłada się w ciągu kilku lat, nie uwalniając przy tym szkodliwych zanieczyszczeń. Szybki wzrost rośliny sprawia, że pozyskany surowiec odnawia się w ekspresowym tempie.

• Ekologiczne ręczniki

Jednorazowe ręczniki z powodzeniem zastąpisz bawełnianymi ściereczkami lub ręcznikami – nadającymi się do wielokrotnego użytku. Jeśli na razie trudno wyobrazić Ci sobie codzienne porządki bez papierowych ręczników, zamiast standardowych możesz wykorzystać bambusowe lub wytworzone z materiału pochodzącego z recyklingu kartonowych opakowań. Ich produkcja nie wymusza ścinania kolejnych drzew ani dodawania chemicznych środków. Bambusowe ręczniki można wykorzystywać wielokrotnie, a później przeznaczyć na kompost.

• Kosmetyki naturalne

Jeśli nieraz doświadczyłeś podrażnień po zastosowaniu kosmetyków i martwisz się ilością odpadów pochodzących z Twojej kosmetyczki, wypróbuj kosmetyki naturalne. Zgodnie z normami COSMOS kosmetyki naturalne mogą zawierać jedynie 5% substancji syntetycznych, a kosmetyki organiczne muszą składać się w 95% ze składników organicznych przetworzonych metodami fizycznymi.

Kosmetyki naturalne nie zawierają sztucznych aromatów i barwników, pochodnych ropy naftowej, parabenów, silikonów, karbomerów. Zabronione jest ich testowanie na zwierzętach. Dodatkowo specyfiki tego typu pakowane są w opakowania przyjazne dla środowiska. Naturalne kosmetyki zawierają m.in. oleje roślinne, wyciągi ziołowe i kwiatowe, olejki eteryczne, wosk pszczeli, lanolinę, glinki mineralne. Wśród ekokosmetyków bez problemów znajdziemy kremy do twarzy, balsamy do ciała, szampony i odżywki do włosów.

Wybierając kosmetyki, zwracaj uwagę nie tylko na ich skład, ale również formę. Zamiast preparatów w butelkach z aplikatorami, kupuj te w formie kostek – dzięki temu ograniczysz ilość odpadów.

Przeczytaj: Kosmetyki naturalne – czym różnią się od konwencjonalnych?

• Ekologiczne artykuły higieniczne

Codzienne zabiegi higieniczne nie muszą być źródłem szkodliwych odpadów. Ekologiczne artykuły higieniczne pozwalają zadbać o ciało, korzystając z tego, co daje sama natura. Wytwarzane są z naturalnych i biodegradowalnych surowców, bez użycia chloru i innych szkodliwych substancji. Ekologiczne artykuły higieniczne mogą być wzbogacone naturalnymi składnikami działającymi dobroczynnie na skórę, np. rumiankiem, lawendą.

Zwykły papier toaletowy możesz zamienić na ten, który został wyprodukowany w 100% z materiału pozyskanego na drodze recyklingu, a papierowe chusteczki higieniczne na bambusowe. Przydać mogą Ci się płatki kosmetyczne wykonane z bawełny organicznej czy wytrzymałe bambusowe patyczki do uszu. Twoje kąpiele staną się przyjemniejsze, jeśli użyjesz gąbki celulozowej lub z korzenia konjac. Plastikową szczotkę do włosów wymień na tę wykonaną z naturalnej szczeciny dzika – zyska na tym nie tylko środowisko, ale też wygląd Twoich włosów. Jednorazowe maszynki do golenia zastąp modelem z wymiennymi żyletkami, który będzie służył Ci przez długie lata. Wybieraj także pasty do zębów, mydła i dezodoranty powstałe na bazie naturalnych składników.

• Wielorazowe podpaski i pieluchy

Czy da się zadbać o higienę bez produkowania kolejnych odpadów? Oczywiście – wystarczy jednorazowe produkty higieniczne wymienić na wielorazowe, które można po zabrudzeniu wygodnie wyprać w pralce, a później wykorzystać ponownie. Bawełniane lub bambusowe podpaski wielorazowe oraz pieluchy wielorazowe są nie tylko przyjazne dla środowiska, ale również wyjątkowo miękkie, komfortowe i delikatne dla skóry. Nie wywołują podrażnień i reakcji alergicznych, co często zdarza się w przypadku standardowych jednorazowych produktów higienicznych.

• Ekologiczne środki czystości

Dbałość o czystość mieszkania często stoi w poważnej sprzeczności z troską o czystość środowiska naturalnego. W popularnych środkach do mycia podłóg i mebli, wybielaczach, płynach do mycia okien, proszkach do prania znajdują się szkodliwe związku chloru i fosforu. Przyczyniają się one do zanieczyszczenia wody, powietrza i gleby. Chemiczne środki zapachowe i czyszczące powodują też podrażnienia układu oddechowego i skóry oraz wywołują alergie. Zrezygnuj z nich raz na zawsze.

Ekologiczne środki czystości bazują na naturalnych składnikach – najczęściej ekstraktach ziołowych i roślinnych – bezpiecznych dla człowieka i środowiska. Stosowane są w nich naturalne środki zapachowe (olejki eteryczne) i konserwanty. Preparaty tego typu zwykle mają uniwersalne zastosowanie – nie trzeba więc kupować oddzielnych specyfików do czyszczenia różnych powierzchni. Ekologiczne preparaty pakowane są w biodegradowalne opakowania.

Ekologicznych środków czystości nie musisz kupować, możesz przygotować je samodzielnie z popularnych składników znajdujących się w Twojej kuchni. Płyn do mycia szyb i podłóg sporządzisz z octu i ciepłej wody, a płyn do mycia naczyń z octu, wody, soli i soku z cytryny. Meble wyczyścisz, używając mikstury z oliwy z oliwek i cytryny.

Przeczytaj: Ekologiczne środki czystości – dlaczego warto ich używać

Ekorzeczy w sypialni

Chcesz poczuć przyjemny powiew natury, gdy wieczorem kładziesz się do snu po pracowitym dniu i rankiem, gdy budzisz się, by z nową energią rozpocząć kolejny dzień? Zmień swoją sypialnię dzięki ekologicznym akcesoriom i dodatkom.

• Ekologiczna tekstylia i pościel

Naturalne tkaniny nie bez powodu cieszą się coraz większą popularnością. Oprócz walorów środowiskowych mają również liczne zalety użytkowe. Ekologiczne tekstylia są przyjemne dla skóry, rzadko uczulają i podrażniają, zapewniają użytkownikom duży komfort termiczny. Nie ulegają zniszczeniu pod wpływem wielokrotnego prania, dlatego można korzystać z nich przez wiele lat. Wybierając tekstylia z certyfikatem ekologicznym, masz gwarancję, że pochodzą z organicznych upraw, gdzie nie stosuje się szkodliwych pestycydów ani praktyk niebezpiecznych dla środowiska. Nocny wypoczynek umili Ci pościel z biobawełny i lnu. W sypialni możesz wykorzystać także poszewki z bambusowych włókien czy jutowe zasłony.

• Ekologiczne świece zapachowe

Przyjemny aromat wypełniający sypialnię wprowadza relaksującą i romantyczną atmosferę. Niestety podczas spalania świec parafinowych do otoczenia dostają się szkodliwe związki – formaldehyd, benzen, toluen, ftalany. Regularnie wdychane mogą wywołać choroby układu oddechowego i nowotwory. Zagrożenie dla Twojego zdrowia stanowią też sztuczne środki zapachowe odpowiedzialne za intensywny zapach świeczek. Parafina stosowana do produkcji świeczek zapachowych otrzymywana jest z ropy naftowej, która przyczynia się do zanieczyszczenia środowiska.

Jeśli chcesz, żeby w Twoim domu roznosił się piękny i naturalny zapach, sięgnij po ekologiczne świece wyprodukowane z wosku pszczelego lub wosku sojowego. Są one bezpieczne, nietoksyczne i palą się dłużej niż świece parafinowe.

Przeczytaj: Świece sojowe – jak powstają i jakie są ich zalety?

Ekorzeczy w salonie

Salon to najbardziej reprezentacyjne miejsce w domu. Warto zadbać o to, by był nie tylko przytulny, ale również ekologiczny.

• Ekologiczne donice i ozdoby

Ekologiczne dekoracje mogą doskonale wzbogacić wygląd salonu. Niebanalne kompozycje roślinne stworzysz w donicach z trawy morskiej, bambusa czy kokosa. Do udekorowania salonu idealne będą także stare niepotrzebne przedmioty oraz tkaniny – możesz dać im drugie życie w myśl zasady zero waste.

Jeśli do tej pory myślałeś, że nie możesz obyć się bez plastikowych przedmiotów codziennego użytku, a do utrzymania higieny osobistej i czystości mieszkania niezbędne są chemiczne specyfiki, wiesz już, że nie musisz dłużej z nich korzystać. Większość codziennych rzeczy ma swoje ekologiczne zamienniki, które ułatwiają życie i nie szkodzą środowisku. Warto ich używać, by realizować ideę zero waste także w zaciszu domowym – podczas sprzątania, wypoczynku, gotowania czy pielęgnacji.